Nước tro tàu là loại nước được lọc từ hỗn hợp nước với tro của gỗ hoặc củi bị đốt cháy. Tuy nhiên, hiện nay, người ta đã cho ra đời một loại nước tro tàu hóa học thay cho nước tro được sản xuất theo cách truyền thống như trên. Loại này có tên hóa học là Kali Hydroxit (KOH) hoặc Natri Hydroxit (NaOH), thường ở nhiều dạng khác nhau như bột, lỏng và viên.
Nước tro tàu làm trắng, giữ màu tự nhiên nguyên liệu như: ngâm cá khô, làm cho ô liu bớt đắng, khi đóng hộp các loại cam quýt, làm trứng bách thảo, làm bánh tro, bánh ú, hay giúp cho sợi mì được dai hơn, và gần với chúng ta nhất là sử dụng khi nấu đường làm bánh Trung thu (giúp cho vỏ bánh được mềm, có màu sậm hơn).
– Trong nấu ăn: Nước tro có tác dụng làm trắng, giúp rau củ quả bảo quản lâu hơn, có màu tự nhiên hơn, tạo độ giòn, dai…
– Trong làm bánh: Nước tro là nguyên liệu không thể thiếu trong công thức của nhiều loại bánh như: Bánh ú, bánh tro, bánh đúc, bánh trung thu, hoành thánh…